… i serce sie raduje jak widza te moje stare bajkowe eki we Zakanauym (Stare Laband). Niy byda komyntowou filmu bo tukej niywiadomo od czego by zaczonc’ – tela tego by bouo ze stykuo by na 100 0dcinkow „Detektywa”, a dzisiej zamiast komyntarzy mom opracowanie kere kedys’ narichtowouech. Zanim je oglondniecie i poczytocie, to ino jedna drobnostka odnosnie bramy spominanyj w tym folmie. Ta brama kero Pan Marian pokozywou powstaua duzo pozniyj niz lata 60te. Staro piykno brama boua blizyj richtunk kapliczka z Nypomukym, i dopiyro jak jom blank zagizdzili to postawiyli ta szpetno. Zakanau to dlo mie przedewszyskim kraina bajek i legynd, kraine Utopkow, oumiczkow i kaj niykedy straszouo … . Tako jedna bojka bydzie na samym kon’cu.
ps
Piykno boua ta geszichta z tym Nypomukym kero opedziou Pan Marek i pasuje mi do klimatu tego parku i tyj staryj dzielnicy Laband – tak jo to pamiyntom z downych czasow, czary, legyndy i bojki bez kon’ca.
Co do glywickego lasku „westchniyn'” to je drugo wersja zwionzano ze Utopkym kery tam miou straszyc’ i wtedy cza bouo z niymieckego tuplikowac’ odniego (od tego parku we Glywicach) niy „westchniyn'” ino „jynkow”. A jak jynczom i straszom Utopki to juz je temat na ekstra odcinek ino o Utopkach i i nkszych „niymrawach” i tajymnicach z nimi zwionzanych 😉
Sam link na orginalno „Uczta u Welczkow” we pakecie Zip Werci sie toz rozpakowac’:
Kedys jak jeszcze niy bouo i-necu ani zodnych inkszych takich bylejakich gupot, to ludzie rozprowiali wiyncyj jak dzisio o utopkach. Bestosz tysz stare ludzie we Laband wiedzieli wiyncyj o utopkach jak my dzisiej. Tak tysz jak zech jeszcze bou blank mauy bukslik to mi moja tanty Lyjna opedziaua tako richtik staro a ku tymu i blank maszkytno geszichta o jednyj famili utopkow co miyszkali we naszyj staryj Kuodce pod starym mostym we Laband. Ta familia miaua i swoje miano, tak jak kozdo pozondno familia we Laband – mianowaua sie „von Rapitouza”. Oumie von Rapizouza bouo Angela, na oupy von Rapitouza wszyske padali Hanek, papie bouo Florek, muterce Gondla, bajtlowi od Florka i Gondli bouo Ynclik a dziouszce, kero bouo nojmodszo i nojmynszo w doma, bouo juzas’ Otka. No tosz ta familia von Rapitouza we kozdo sobota popouedniu szua zowdy na torg Zakanauym pszedowac’ s’liszki i szczuki kere nachytali bez couki beztydziyn we Kuodce, a niykedy skalyli i jakos’ ynta kero udauo im sie chycic’ jak praje se dulgaua we Kuodce i maszkycioua tam waserflyje. Von Rapitouzy kupiyli se tysz zowdy tam cosik do dom; ouma Angela – zabiy uoczka do wazy co miaua jom sztyjc stoc’ na byfyju ( bo padaua ze fajnie woniajom – eli richtik woniajom?), oupa Hanek jeszcze jedna szolka z deklym (bo niymiou juzas’ kaj dowac’ duszyczkow od topielcow co je lubiou chytac’ pod wodom), papa Florek paczou za nowym kapotym bo dziury w odniego starym juz bouy za sroge i za gibko mu beznie uciykaua woda, muterka Gondla – jak to muterka – paczaua ino za nowymi gardinami do izbow i za obleczyniym na zygowki, no a synek Ynclik kukou ino na maszkyty i niygdy niy zapomniou se kupic tytki kopalniokow, zas’ nojmynszo cera Otka czimaua fest mama za rynka coby sie niy stracic’ i ze srogimi s’lypiami kukaua na ludzi co byli pszeca take jakes’ inksze od nich utopkow i sie nadziwic’ niy poradzioua jak te ludzie poradzom tak miyszkac we domach co niy som pod wodom. Wszyske von Rapitouzy radowali sie tysz na ta sobota bo we tyn dziyn szli do odnich krewnyj co se wzionua chopa od ludzi i sie wykludzioua z Kuodki na zowdy, Ta krewno to boua tanty od papy Florka i bouo jy Frau von Wodiczka, a papa padou do niyj zowdy ino tanty Francka. Tanty Francka von Wodiczka zowdy dowaua obacht coby odniyj chop Lyjo narichtowou sztyry miski ze wodom i postowiou je wele szeslonga na kerym zowdy siedzieli von Rapitouzy jak byli u nich na byzuchu. Dwie maue miski stouy zowdy pszi ryczkach na kerych siedzieli synek Ynclik i mauo cera Otka , kere z roztwartymi gymbami suchali i paczeli na to wszysko co sie dziouo kole nich. Jak wszyske von Rapitouzy juz se siedli i wraziyli szuapy do wody to piyrszy sie odzywou zowdy onkel Lyjo von Wodiczka i nigdy niy zapomniou pedziec’ ize richtik sie raduje na tyn byzuch i zaroski potym zaczou sie pytac’ jako to tam ostatnio wyglondo z wodom we staryj Kuodce i eli jakes nowe duszyczki chyciou oupa Hanek von Rapitouza juzas’ do szolki i wiela mo juz tych szolek z duszyczkami. Oupa juzas’ nigdy niy zapomniou sie pochwolic’nowom szolkom z deklym, co jom praje kupiou na torgu. Potym kozdy rozprawiou o tym co sie pszitrefiouo bez ostatni tydziyn a tanty Francka kozdymu dolywaua poleku wody do miskow we kerych von Rapitouzy tonkali se z uciechom nogi. Tak fajnie za kozdym razym leciou im czas aze sie zaczuo c’mic’, jak juz tak daleko bouo to familia vo Rapitouza paczaua sie juzas’ stracic’ na couki tydziyn we Kuodce a tanty i onkel von Wodiczka radowali sie na nostympny byzuch na drugo sobota. Jo sie ino dziwowou ize za kozdym razym jak mi moja tanty Lyjna rozprawiaua o tych naszych utopkach ze staryj Kuodki, to ona godaua to tak cicho ze jo musiou dowac’ obacht jak dychom i dychac’ tak cicho cobych mog poradzic’ szysko spokopic’ co bydzie dalyj, bo za kozdym razym pszeca bouo cosik konsek inkszego tak jak za kozdym razym co inkszego rozprawiane bouo na byzuchu u famili von Wodiczka. Roz jo zech ale niy szczimoi i ‘ech sie spytou „Tanty a czymu to tak cicho rozprawiocie o tych naszych utopkach?” Tanty Lyjna ino na mie kukua, potym zakludzioua mie do okna i pokozaua palcym na staro Kuodka i odpedziaua mi jeszcze trocha wwiyncyj pocichu na to tak „O utopkach zowdy sie godo pocichu, bo jak one by nos usuyszeli, ize my o nich godomy, to by sie mozno gorszouy i nigdy wiyncyj by niy psziszuy na torg i co jo by ci potym sam miaua nowego rozprowiac’ jak one by sie we Laband wiyncyj niy pokozauy?” Od tego czasu jo juz wiyncyj sie niy pytou ino suchou z roztwartymi s’lypiymi co mi to rozprawio moja tanty Lyjna. Mysla ze trocha tak samo suchou rozprowiania onkla von Wodiczki synek od tych naszych utopkow ze Laband kerymu bouo Ynclik i tak samo bou ciekawy co bydzie dalyj. A dzisiej co? Rozprawio dzisiej jakos tanty we Laband jakymus’ bajtlowi o tych naszych utopkach ze Kuodki? Mozno i ja, ale jak ja to i tak robi to blank pocichu … . Abo?
Acha! Jeszcze cosik!!
Jak bys’cie’ kedys’ o tym rozprowiali jakims’ bajtlom to pamiyntejcie ze mogecie naprowdy o tym godac’ ino blank ale to blank pocichu!!!
Poniywarz mie o to poproszono beztoz to sam dowom:
– „Zomek” welczkowski po wejsciu Ruskich najprzod bou ich siedzibom. Przez pora lot po wojnie zomkym opiekowaua sie jedna familia kero tam miyszkaua – wtedy jeszcze bouo wszysko wmiara wporzondku i duzo sprzyntu bouo dryny, nawet dzieci tyj familii bawiouy sie zabawkami od bajtli downych miyszkan’cow tego zomka. Potym bou niy ino PGRym, ale i kinym i czyms’ w rodzaju „domu Kultury” – bouy sam i kolonie letnie organizowane, a pod koniec jak juz wszysko rozkrodli to zrobiyli tam magazyny. Dopiyro na som koniec dali to Cyganom jako kwatera. Jak juz s’lady po kradziezach (= nowoprzibyli ze Polski ludzie wywozili prziczepami skradziony dobytek/nazwiska lepiyj sam niy wymiyniac’) zostauy zatartde i szuo wszsko zwalic’ na Cyganow, to dopiyro wtedy wysadziyli tyn „zomek”.
– murek kery je obecnie „rewitalizowany” je zrobiony ze resztek rozwalonego muru odgradzajoncego wczesniyj nowy zomek od terynu kaj bouy inksze zabudowania i stary zomek
– Huta we Laband po wojnie chciaua przejonc istniejoncy jeszcze wtedy zomek, ale PGR sie na to niychciou zgodzic’
– we latach 70ych istniou na prawo od downyj bramy mauy stow kery bou pozostauosciom po stawie i fosie „wczesniyj w ksztaucie podkowy) nalezoncego do otoczynia zomku i parku. Przi tym stowie jeszcze w latach 70ych lotauy kury liliputy. Te kury downo tymu, jako piyrszy sprowadziou do Europy von Welczek, a dowiadujymy sie o nich tysz przi okazji aanalizowania zyciorysu suynnego gornos’lonskego reportera, dyrektora ZOO i przyrodnika B. Grzimka – on pisou o nich swoja piyrszo praca jeszcze jako muodziyniec.
– wczes’niyj przez Kuodnica szuo przen’s’c’ przez specjalny most dlo pieszych, kery bou mostkym zrobionym specjalnie dlo miyszkan’cow przedwojynnego zomka.
– PGR we Laband wykorzystywou niy ino wszyske zabudowania powelczkowske ale i odniego ziymie. Jako ciekawostka podom ze w czasie wojny na pola welczkowske wysypywano wagonami kolejowymi prziwozono bardzo urodzajno ziymia ze terynow Ukrainy.
– i nojciekawsze dlo „detektywow” – istniejom jeszcze czynsciowo pywnice po downych uzabudowaniach kere som zasute gruzym i ziymiom.
– Pan Marian wspominou o dwoch „zomkach”, ale chronologicznie bouo ich wiyncyj, bo istniou jeszcze jedyn kery bou za moich czasow jeszcze miejscym wykopalisk archeologicznych (literatura istnieje na tyn temat). Historyki wiedzom ze downe osadnictwo na terynie Laband to tysz sprawa grodziska pouozonego wiyncyj we richtunk Bumar i downe rozlywiska.
– Laband bouo parafiom najwiynkszom na terynie dzisiejszyj Ziymi Glywickyj, bo ciongua sie aze do okolic Rudziyn’ca.
– legyndarne przejscia podziymne uonczouy niy ino zomek ze kosciouym, ale i dalyj ze tzw zomkym i spichlerzym we Starych Glywicach, a dalyj ze glywickim kosciouym S’w. Krziza i „Starym Bartkym”
Następny odcinek będzie baaardzo kościelny bo zupełnie tajną tajemnicę jednego z gliwickich kościołów odkryjemy. Albo przynajmniej przybliżymy.
===M==================
Uważny widz zapewne zorientował się że w treści filmu umieściłem celowo informację o potężnym platanie stojącym wewnątrz zrujnowanego parku. Właściwie nikt poza Państwem – oglądającymi film – nie wie że to prawdziwy okaz natury godny miana pomnika przyrody. A cały obszar parku jak gdyby jest skazany na zapomnienie, poza małym skwerem przy ulicy, tam gdzie umieszczono głaz z politycznym przesłaniem.
Ciekawe dlaczego nikt nie chce parku „rewitalizować” . Nie ma dla kogo, czy może radni dzielnicy i miasta nie wiedzą o nim ?
=M================
Panie Marianie, miejsce kaj boua stajnia (a przi niyj mauo kuznia i ze zadku ogrodzynie dlo koni, bouo troszka kajs# indziyj niz Pan to zasugerowou. Moja mama boua za bajtla niyroz w tyj stajni. Miejsce pouozynia starego zamku je czynsto tysz fauszywie opisywane. Moja ouma i odniyj dwie siostry robiouy we zomku i mom te wiadomos’ci dokuadniejsze.
Postarom sie Panu mauy „poglondowy” szkic narysowac’ … .
Stajnia boua nizszym budynkym i miaua dryny faktycznie ozdobne elemynty koloru zielonawego, kere wedug spomniyn’ moguy byc’ i ze marmuru abo czegos’ podobnego. Eli to naprowdy bou marmur, abo ino cos’podobnego to juz sie chyba niy dowiymy.
Co do zrzadeu (luster) we stajni to je jedna legynda o tym. Zmory napasztowauy niy ino ludzi ale i zwierzynta, a szczegolnie konie. Bezto koniorze stowiali we stajni lustra – jak sie zmora w takim lustrze uwidziaua to juz nigdy tam sie w tyj stajni niy pokozywaua.
Tak naprowdy to lustra we stajni stowio sie /stawiauo sie skuli tzw „tkania” u koni. Te „tkanie” to je tako choroba koni, kero sie objawio ze jak stojom we stajni to sie kolybiom (kouyszom) na boki. Jak majom lustro to sie to ograniczo i pomogo to koniom sie tego wyzbyc’. Te tkanie to je typowy tzw „narow” u koni nerwowych. Prosza sie spytac’ prawdziwych koniorzy to Panu to lepiyj wytuplikujom. Tak ze te lustra to niy boua zodno fanaberia ani nic podobnego, to je do dzisiej stosowane przez weterynarzy i koniorzy.
ps
Kto niywiy co to je Zmora to niych sie spyto famili kero mo piync’ cerow = ta siopdmo to zowdy stowo sie zmorom. Tak przinajmiyj godajom stare legyndy 😉
Narow – po polsko „narów” to je cecha charakteru konia kero powstaua abo przez brutalne traktowanie abo przez niywuasciwo stajnia (np za mauo stajnia)
Witom …
… i serce sie raduje jak widza te moje stare bajkowe eki we Zakanauym (Stare Laband). Niy byda komyntowou filmu bo tukej niywiadomo od czego by zaczonc’ – tela tego by bouo ze stykuo by na 100 0dcinkow „Detektywa”, a dzisiej zamiast komyntarzy mom opracowanie kere kedys’ narichtowouech. Zanim je oglondniecie i poczytocie, to ino jedna drobnostka odnosnie bramy spominanyj w tym folmie. Ta brama kero Pan Marian pokozywou powstaua duzo pozniyj niz lata 60te. Staro piykno brama boua blizyj richtunk kapliczka z Nypomukym, i dopiyro jak jom blank zagizdzili to postawiyli ta szpetno. Zakanau to dlo mie przedewszyskim kraina bajek i legynd, kraine Utopkow, oumiczkow i kaj niykedy straszouo … . Tako jedna bojka bydzie na samym kon’cu.
ps
Piykno boua ta geszichta z tym Nypomukym kero opedziou Pan Marek i pasuje mi do klimatu tego parku i tyj staryj dzielnicy Laband – tak jo to pamiyntom z downych czasow, czary, legyndy i bojki bez kon’ca.
Co do glywickego lasku „westchniyn'” to je drugo wersja zwionzano ze Utopkym kery tam miou straszyc’ i wtedy cza bouo z niymieckego tuplikowac’ odniego (od tego parku we Glywicach) niy „westchniyn'” ino „jynkow”. A jak jynczom i straszom Utopki to juz je temat na ekstra odcinek ino o Utopkach i i nkszych „niymrawach” i tajymnicach z nimi zwionzanych 😉
Sam link na orginalno „Uczta u Welczkow” we pakecie Zip Werci sie toz rozpakowac’:
http://schlesien.nwgw.de/foto/displayimage.php?album=1125&pos=0
A sam jedna ze bojkow o Utopkach we Laband:
Cicho rozprowka o utopkach ze Laband
Kedys jak jeszcze niy bouo i-necu ani zodnych inkszych takich bylejakich gupot, to ludzie rozprowiali wiyncyj jak dzisio o utopkach. Bestosz tysz stare ludzie we Laband wiedzieli wiyncyj o utopkach jak my dzisiej. Tak tysz jak zech jeszcze bou blank mauy bukslik to mi moja tanty Lyjna opedziaua tako richtik staro a ku tymu i blank maszkytno geszichta o jednyj famili utopkow co miyszkali we naszyj staryj Kuodce pod starym mostym we Laband. Ta familia miaua i swoje miano, tak jak kozdo pozondno familia we Laband – mianowaua sie „von Rapitouza”. Oumie von Rapizouza bouo Angela, na oupy von Rapitouza wszyske padali Hanek, papie bouo Florek, muterce Gondla, bajtlowi od Florka i Gondli bouo Ynclik a dziouszce, kero bouo nojmodszo i nojmynszo w doma, bouo juzas’ Otka. No tosz ta familia von Rapitouza we kozdo sobota popouedniu szua zowdy na torg Zakanauym pszedowac’ s’liszki i szczuki kere nachytali bez couki beztydziyn we Kuodce, a niykedy skalyli i jakos’ ynta kero udauo im sie chycic’ jak praje se dulgaua we Kuodce i maszkycioua tam waserflyje. Von Rapitouzy kupiyli se tysz zowdy tam cosik do dom; ouma Angela – zabiy uoczka do wazy co miaua jom sztyjc stoc’ na byfyju ( bo padaua ze fajnie woniajom – eli richtik woniajom?), oupa Hanek jeszcze jedna szolka z deklym (bo niymiou juzas’ kaj dowac’ duszyczkow od topielcow co je lubiou chytac’ pod wodom), papa Florek paczou za nowym kapotym bo dziury w odniego starym juz bouy za sroge i za gibko mu beznie uciykaua woda, muterka Gondla – jak to muterka – paczaua ino za nowymi gardinami do izbow i za obleczyniym na zygowki, no a synek Ynclik kukou ino na maszkyty i niygdy niy zapomniou se kupic tytki kopalniokow, zas’ nojmynszo cera Otka czimaua fest mama za rynka coby sie niy stracic’ i ze srogimi s’lypiami kukaua na ludzi co byli pszeca take jakes’ inksze od nich utopkow i sie nadziwic’ niy poradzioua jak te ludzie poradzom tak miyszkac we domach co niy som pod wodom. Wszyske von Rapitouzy radowali sie tysz na ta sobota bo we tyn dziyn szli do odnich krewnyj co se wzionua chopa od ludzi i sie wykludzioua z Kuodki na zowdy, Ta krewno to boua tanty od papy Florka i bouo jy Frau von Wodiczka, a papa padou do niyj zowdy ino tanty Francka. Tanty Francka von Wodiczka zowdy dowaua obacht coby odniyj chop Lyjo narichtowou sztyry miski ze wodom i postowiou je wele szeslonga na kerym zowdy siedzieli von Rapitouzy jak byli u nich na byzuchu. Dwie maue miski stouy zowdy pszi ryczkach na kerych siedzieli synek Ynclik i mauo cera Otka , kere z roztwartymi gymbami suchali i paczeli na to wszysko co sie dziouo kole nich. Jak wszyske von Rapitouzy juz se siedli i wraziyli szuapy do wody to piyrszy sie odzywou zowdy onkel Lyjo von Wodiczka i nigdy niy zapomniou pedziec’ ize richtik sie raduje na tyn byzuch i zaroski potym zaczou sie pytac’ jako to tam ostatnio wyglondo z wodom we staryj Kuodce i eli jakes nowe duszyczki chyciou oupa Hanek von Rapitouza juzas’ do szolki i wiela mo juz tych szolek z duszyczkami. Oupa juzas’ nigdy niy zapomniou sie pochwolic’nowom szolkom z deklym, co jom praje kupiou na torgu. Potym kozdy rozprawiou o tym co sie pszitrefiouo bez ostatni tydziyn a tanty Francka kozdymu dolywaua poleku wody do miskow we kerych von Rapitouzy tonkali se z uciechom nogi. Tak fajnie za kozdym razym leciou im czas aze sie zaczuo c’mic’, jak juz tak daleko bouo to familia vo Rapitouza paczaua sie juzas’ stracic’ na couki tydziyn we Kuodce a tanty i onkel von Wodiczka radowali sie na nostympny byzuch na drugo sobota. Jo sie ino dziwowou ize za kozdym razym jak mi moja tanty Lyjna rozprawiaua o tych naszych utopkach ze staryj Kuodki, to ona godaua to tak cicho ze jo musiou dowac’ obacht jak dychom i dychac’ tak cicho cobych mog poradzic’ szysko spokopic’ co bydzie dalyj, bo za kozdym razym pszeca bouo cosik konsek inkszego tak jak za kozdym razym co inkszego rozprawiane bouo na byzuchu u famili von Wodiczka. Roz jo zech ale niy szczimoi i ‘ech sie spytou „Tanty a czymu to tak cicho rozprawiocie o tych naszych utopkach?” Tanty Lyjna ino na mie kukua, potym zakludzioua mie do okna i pokozaua palcym na staro Kuodka i odpedziaua mi jeszcze trocha wwiyncyj pocichu na to tak „O utopkach zowdy sie godo pocichu, bo jak one by nos usuyszeli, ize my o nich godomy, to by sie mozno gorszouy i nigdy wiyncyj by niy psziszuy na torg i co jo by ci potym sam miaua nowego rozprowiac’ jak one by sie we Laband wiyncyj niy pokozauy?” Od tego czasu jo juz wiyncyj sie niy pytou ino suchou z roztwartymi s’lypiymi co mi to rozprawio moja tanty Lyjna. Mysla ze trocha tak samo suchou rozprowiania onkla von Wodiczki synek od tych naszych utopkow ze Laband kerymu bouo Ynclik i tak samo bou ciekawy co bydzie dalyj. A dzisiej co? Rozprawio dzisiej jakos tanty we Laband jakymus’ bajtlowi o tych naszych utopkach ze Kuodki? Mozno i ja, ale jak ja to i tak robi to blank pocichu … . Abo?
Acha! Jeszcze cosik!!
Jak bys’cie’ kedys’ o tym rozprowiali jakims’ bajtlom to pamiyntejcie ze mogecie naprowdy o tym godac’ ino blank ale to blank pocichu!!!
Pyrsk
Poniywarz mie o to poproszono beztoz to sam dowom:
– „Zomek” welczkowski po wejsciu Ruskich najprzod bou ich siedzibom. Przez pora lot po wojnie zomkym opiekowaua sie jedna familia kero tam miyszkaua – wtedy jeszcze bouo wszysko wmiara wporzondku i duzo sprzyntu bouo dryny, nawet dzieci tyj familii bawiouy sie zabawkami od bajtli downych miyszkan’cow tego zomka. Potym bou niy ino PGRym, ale i kinym i czyms’ w rodzaju „domu Kultury” – bouy sam i kolonie letnie organizowane, a pod koniec jak juz wszysko rozkrodli to zrobiyli tam magazyny. Dopiyro na som koniec dali to Cyganom jako kwatera. Jak juz s’lady po kradziezach (= nowoprzibyli ze Polski ludzie wywozili prziczepami skradziony dobytek/nazwiska lepiyj sam niy wymiyniac’) zostauy zatartde i szuo wszsko zwalic’ na Cyganow, to dopiyro wtedy wysadziyli tyn „zomek”.
– murek kery je obecnie „rewitalizowany” je zrobiony ze resztek rozwalonego muru odgradzajoncego wczesniyj nowy zomek od terynu kaj bouy inksze zabudowania i stary zomek
– Huta we Laband po wojnie chciaua przejonc istniejoncy jeszcze wtedy zomek, ale PGR sie na to niychciou zgodzic’
– we latach 70ych istniou na prawo od downyj bramy mauy stow kery bou pozostauosciom po stawie i fosie „wczesniyj w ksztaucie podkowy) nalezoncego do otoczynia zomku i parku. Przi tym stowie jeszcze w latach 70ych lotauy kury liliputy. Te kury downo tymu, jako piyrszy sprowadziou do Europy von Welczek, a dowiadujymy sie o nich tysz przi okazji aanalizowania zyciorysu suynnego gornos’lonskego reportera, dyrektora ZOO i przyrodnika B. Grzimka – on pisou o nich swoja piyrszo praca jeszcze jako muodziyniec.
– wczes’niyj przez Kuodnica szuo przen’s’c’ przez specjalny most dlo pieszych, kery bou mostkym zrobionym specjalnie dlo miyszkan’cow przedwojynnego zomka.
– PGR we Laband wykorzystywou niy ino wszyske zabudowania powelczkowske ale i odniego ziymie. Jako ciekawostka podom ze w czasie wojny na pola welczkowske wysypywano wagonami kolejowymi prziwozono bardzo urodzajno ziymia ze terynow Ukrainy.
– i nojciekawsze dlo „detektywow” – istniejom jeszcze czynsciowo pywnice po downych uzabudowaniach kere som zasute gruzym i ziymiom.
– Pan Marian wspominou o dwoch „zomkach”, ale chronologicznie bouo ich wiyncyj, bo istniou jeszcze jedyn kery bou za moich czasow jeszcze miejscym wykopalisk archeologicznych (literatura istnieje na tyn temat). Historyki wiedzom ze downe osadnictwo na terynie Laband to tysz sprawa grodziska pouozonego wiyncyj we richtunk Bumar i downe rozlywiska.
– Laband bouo parafiom najwiynkszom na terynie dzisiejszyj Ziymi Glywickyj, bo ciongua sie aze do okolic Rudziyn’ca.
– legyndarne przejscia podziymne uonczouy niy ino zomek ze kosciouym, ale i dalyj ze tzw zomkym i spichlerzym we Starych Glywicach, a dalyj ze glywickim kosciouym S’w. Krziza i „Starym Bartkym”
super odcinek….juz nie moge doczekac sie nastepnego….
Następny odcinek będzie baaardzo kościelny bo zupełnie tajną tajemnicę jednego z gliwickich kościołów odkryjemy. Albo przynajmniej przybliżymy.
===M==================
Ale jednyj rzeczy niywiym jeszcze = kaj sie straciou atrybut z rynki tego Nypomuka?
Lis’c’ palmy w tym wypadku.
Uważny widz zapewne zorientował się że w treści filmu umieściłem celowo informację o potężnym platanie stojącym wewnątrz zrujnowanego parku. Właściwie nikt poza Państwem – oglądającymi film – nie wie że to prawdziwy okaz natury godny miana pomnika przyrody. A cały obszar parku jak gdyby jest skazany na zapomnienie, poza małym skwerem przy ulicy, tam gdzie umieszczono głaz z politycznym przesłaniem.
Ciekawe dlaczego nikt nie chce parku „rewitalizować” . Nie ma dla kogo, czy może radni dzielnicy i miasta nie wiedzą o nim ?
=M================
Panie Marianie, super odlotowo. Fajnie się ogląda Pana odcinki, takie lekkie i ciekawe. Super!
Panie Marianie, miejsce kaj boua stajnia (a przi niyj mauo kuznia i ze zadku ogrodzynie dlo koni, bouo troszka kajs# indziyj niz Pan to zasugerowou. Moja mama boua za bajtla niyroz w tyj stajni. Miejsce pouozynia starego zamku je czynsto tysz fauszywie opisywane. Moja ouma i odniyj dwie siostry robiouy we zomku i mom te wiadomos’ci dokuadniejsze.
Postarom sie Panu mauy „poglondowy” szkic narysowac’ … .
Stajnia boua nizszym budynkym i miaua dryny faktycznie ozdobne elemynty koloru zielonawego, kere wedug spomniyn’ moguy byc’ i ze marmuru abo czegos’ podobnego. Eli to naprowdy bou marmur, abo ino cos’podobnego to juz sie chyba niy dowiymy.
Co do zrzadeu (luster) we stajni to je jedna legynda o tym. Zmory napasztowauy niy ino ludzi ale i zwierzynta, a szczegolnie konie. Bezto koniorze stowiali we stajni lustra – jak sie zmora w takim lustrze uwidziaua to juz nigdy tam sie w tyj stajni niy pokozywaua.
Tak naprowdy to lustra we stajni stowio sie /stawiauo sie skuli tzw „tkania” u koni. Te „tkanie” to je tako choroba koni, kero sie objawio ze jak stojom we stajni to sie kolybiom (kouyszom) na boki. Jak majom lustro to sie to ograniczo i pomogo to koniom sie tego wyzbyc’. Te tkanie to je typowy tzw „narow” u koni nerwowych. Prosza sie spytac’ prawdziwych koniorzy to Panu to lepiyj wytuplikujom. Tak ze te lustra to niy boua zodno fanaberia ani nic podobnego, to je do dzisiej stosowane przez weterynarzy i koniorzy.
ps
Kto niywiy co to je Zmora to niych sie spyto famili kero mo piync’ cerow = ta siopdmo to zowdy stowo sie zmorom. Tak przinajmiyj godajom stare legyndy 😉
Narow – po polsko „narów” to je cecha charakteru konia kero powstaua abo przez brutalne traktowanie abo przez niywuasciwo stajnia (np za mauo stajnia)
Oczywis’cie miauo byc’
„Kto niywiy co to je Zmora to niych sie spyto famili kero mo siedym cerow”
cera = córka
a tak wyglondo te tzw „tkanie” konia, skuli czego sie koniom stowiauo lustra we stajni:
Witam, jak zwykle kawał dobrej roboty Pan wykonał. Bardzo mi się podobało, jak zresztą innym i jak zwykle. Czekamy na kolejne filmy!